W PKP Intercity pracuje około 1500 maszynistów. Kolejne 120 osób jest zatrudnionych jako maszynista stażysta i przygotowuje się do podjęcia pracy. Jeszcze pod koniec 2019 roku przewoźnik zatrudniał około 1400 maszynistów. To zawód z tradycją i przyszłością, dlatego PKP Intercity prognozuje, że zapotrzebowanie na tego typu pracowników będzie nadal rosło w Polsce z roku na rok.
– Praca na kolei to służba, ale i pasja. Dlatego w imieniu zarządu PKP Intercity z okazji Europejskiego Dnia Maszynisty Kolejowego chciałbym podziękować wszystkim maszynistom za poświęcenie i zaangażowanie w wykonywane codziennie obowiązki. To między innymi dzięki ich pracy pasażerowie wybierają nasze pociągi i w czasie podróży czują się w nich bezpiecznie – mówi Marek Chraniuk, Prezes Zarządu PKP Intercity.
Droga do bycia maszynistą
Szkolenie na maszynistę nie należy do najłatwiejszych. Wystarczy powiedzieć, że w jednym naborze zaledwie 20-30 proc. przechodzi ten nabór. W tym roku PKP Intercity ruszyło
z kursami na świadectwo maszynisty, które trwają nawet do 18 miesięcy i odbywają się w konkretnym zakładzie spółki. Dopiero po szkoleniu i zdaniu egzaminu oraz uzyskaniu świadectwa maszynisty można zasiąść samodzielnie za nastawnikiem pojazdu trakcyjnego (lokomotywy). Natomiast, by uzyskać uprawnienia i możliwość przystąpienia do kursu na świadectwo maszynisty należy w pierwszej kolejności odbyć 3-miesięczne szkolenie teoretyczne z zasad funkcjonowania kolei i z przepisów. Często odbywa się to w ramach nauki w technikach o profilu kolejowym lub w specjalnych ośrodkach szkoleniowych. Zwieńczeniem takiego szkolenia powinno być zdanie egzaminu i uzyskanie licencji maszynisty. Kandydaci z licencją przechodzą następnie proces rekrutacyjny do Spółki, podczas którego weryfikowana jest nie tylko ich wiedza, ale także predyspozycje osobowościowe, co ma kluczowe znaczenie, m.in. dla bezpieczeństwa przewozów.
Kursy na licencję maszynisty organizowane są także bezpośrednio dla pracowników PKP Intercity, którzy chcą poszerzać swoje kwalifikacje czy zmienić zawód. Następnie naturalnym krokiem dla większości z nich jest uczestnictwo w szkoleniu na świadectwo maszynisty, które uprawnia do prowadzenia wybranych pojazdów trakcyjnych.
Kandydatom w opanowaniu zasad prowadzenia pomaga nowoczesny symulator, kupiony przez PKP Intercity w 2015 roku i zlokalizowany na zapleczu technicznym na warszawskiej Olszynce Grochowskiej. Instalacja została podzielona na trzy strefy. W pierwszej znajduje się ruchoma platforma z wymiennymi kabinami imitującymi dwa rodzaje lokomotyw – EP09 oraz EU44 (Husarz). W drugiej umiejscowione zostało stanowisko dla maszynisty-instruktora prowadzącego szkolenie, natomiast w trzeciej, dzięki kamerom i monitorom, przyszli kandydaci mogą zdobywać wiedzę. W scenariuszach jazdy ujęte są zdarzenia realnie występujące na trasach, np. zmiany warunków pogodowych, uszkodzenia w składzie pociągu i na pojeździe trakcyjnym, przeszkody na torze.
Zawód z przyszłością
Jeszcze w 2015 roku średni wiek maszynisty zatrudnionego w PKP Intercity wynosił 51 lat. Dzięki aktywnym, długofalowym działaniom podjętym przez Spółkę udaje się systematycznie zmniejszać lukę pokoleniową na tym stanowisku. W 2019 roku średnia wieku maszynisty została obniżona do 43 lat, a obecnie zmniejszyła się do 41,6 lat. W zespołach drużyn trakcyjnych jest widoczna wyraźna przewaga pracowników w grupie wiekowej 25-40 lat.
Do pracy na stanowisku maszynisty zgłasza się coraz więcej młodych ludzi. Kuszą ich dobre warunki zatrudnia. Obecnie zarobki maszynisty przekraczają średnią krajową i wzrastają wraz z praktyką. Przysługują im również premie regulaminowe, dodatki stażowe, ekwiwalenty za deputat węglowy (po roku pracy), dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych, niedziele
i święta oraz w porze nocnej. Mogą liczyć również na dofinansowanie do nauki i szkoleń, karty sportowej i prywatnej opieki medycznej. Zawód maszynisty przyciąga kobiety. W tej chwili przewoźnik zatrudnia 5 pań na tych stanowiskach, a 4 kolejne się szkolą.
Inicjatorem święta jest organizacja „Autonomiczne Europejskie Związki Zawodowe Maszynistów ALE”. W jej ramach zrzeszonych jest ponad 65 tys. maszynistów z różnych państw Europy. W Polsce Europejski Dzień Maszynisty Kolejowego był obchodzony po raz pierwszy w 1996 roku.
