Minimalny poziom ubezpieczenia OC w Polsce na tle wybranych państw europejskich

Przewoźnicy kolejowi, którzy zamierzają wykonywać przewozy na terytorium danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, zobowiązani są do posiadania ochrony ubezpieczeniowej na warunkach przewidzianych w przepisach ustanowionych przez te państwa. Państwa europejskie mają swobodę w stanowieniu warunków dotyczących ubezpieczenia, które powinni posiadać przewoźnicy kolejowi.

W polskim prawie minimalną sumę gwarancyjną ubezpieczenia w odniesieniu do jednego zdarzenia i wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia, określono jako równowartość w złotych kwoty 2,5 mln euro. Wartość w złotych ustalana jest przy zastosowaniu kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta.

Znacznie wyższe sumy gwarancyjne obowiązują w Wielkiej Brytanii i Francji. W pierwszym z wymienionych państw wymagana suma gwarancyjna ubezpieczenia ustalona została w wysokości 155 milionów funtów (ok. 188 mln euro) dla wszystkich przewoźników kolejowych. Ochrona ubezpieczeniowa powinna obejmować zdarzenia zaistniałe w okresie ubezpieczenia, natomiast możliwość wypłaty odszkodowania w maksymalnej wysokości powinna być dostępna co najmniej dwa razy w okresie ubezpieczenia. Z kolei we Francji wymagana suma gwarancyjna ubezpieczenia wynosi 45 mln euro na jedno i wszystkie zdarzenia rocznie dla transportu pasażerskiego. Wykonywanie przewozów towarowych wymaga zawarcia umowy ubezpieczenia z sumą gwarancyjną w wysokości 10 mln euro na jedno i wszystkie zdarzenia w przypadku przewoźników wykonujących pracę przewozową w  wymiarze mniejszym niż 500 mln tonokilometrów rocznie oraz 25 mln euro na jedno i wszystkie zdarzenia dla przewoźników wykonujących pracę przewozową w wymiarze większym niż 500 mln tonokilometrów rocznie. W przypadku świadczenia usługi trakcyjnej minimalna suma gwarancyjna wynosi 10 mln euro na jedno i wszystkie zdarzenia rocznie.

Szwecja ustaliła minimalną wartość sumy gwarancyjnej, która wynosi 300 mln koron szwedzkich (ok. 26 mln euro). W Austrii przewoźnicy muszą posiadać polisę z sumą gwarancyjną w wysokości co najmniej 10,5 mln euro z ograniczeniem wypłaty odszkodowania do podwójnej wysokości sumy gwarancyjnej.

W Grecji minimalna wysokość sumy gwarancyjnej zależy od rodzaju wyrządzonej szkody. Suma gwarancyjna w odniesieniu do szkody na mieniu osób i podmiotów trzecich, niezależnie od liczby poszkodowanych, powinna wynosić co najmniej 20 tysięcy euro w przypadku każdego zdarzenia. W odniesieniu do szkód polegających na uszkodzeniu ciała lub śmierci osób trzecich, minimalna suma gwarancyjna w stosunku do każdej poszkodowanej osoby wynosi 200 tysięcy euro, natomiast w przypadku osób poszkodowanych w wypadku zbiorowym suma gwarancyjna wzrasta aż do miliona euro. Suma gwarancyjna skumulowanej odpowiedzialności powinna wynosić co najmniej 5 milionów euro.

Niższe co do wartości w stosunku do polskich przepisów są wymagania obowiązujące w Rumunii i Bułgarii.  Prawo bułgarskie wymaga posiadania polisy na sumę gwarancyjną w wysokości 500 tys. lewów (ok. 255 tys. euro) na jedno i 2 mln lewów (ok. 1,2 mln euro) na wszystkie zdarzenia rocznie. Przewoźnicy pasażerscy zobowiązani są również do przedstawienia, oprócz standardowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, specjalnej polisy ubezpieczenia od wypadków pasażerów w transporcie publicznym. Minimalna suma gwarancyjna dla każdego „wypadku” pasażera w transporcie publicznym wynosi 50 tys. lewów (ponad 25 tys. euro).

W Rumunii minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia w transporcie pasażerskim wynosi 500 tys. euro na jedno i  wszystkie zdarzenia wraz z odpowiednimi sublimitami obowiązującymi w przypadku szkody poniesionej przez ubezpieczonego pasażera oraz inne podmioty trzecie. W transporcie towarów wymagana minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika wynosi 100 tys. euro na jedno i wszystkie zdarzenia w przypadku ubezpieczenia ładunku oraz 100 tys. euro na jedno i wszystkie zdarzenia w przypadku konieczności naprawienia szkody wyrządzonej podmiotom trzecim.

Na tle państw Europy Zachodniej i Południowej polskie prawo wydaje się stawiać przed przedsiębiorcami umiarkowane wymagania.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/171 z dnia 4 lutego 2015 r. w sprawie niektórych aspektów procedury wydawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym (Dz. Urz. UE. L Nr 29, str. 3) organ wydający licencje w danym państwie członkowskim lub zarządca infrastruktury może skontrolować, czy umowa ubezpieczenia z tytułu odpowiedzialności cywilnej zawarta przez przedsiębiorstwo kolejowe i zatwierdzona przez inne organy wydające licencje jest wystarczająca w tym danym państwie członkowskim. Jeżeli organ wydający licencje stwierdzi, że poziom pokrycia jest niewystarczający, może zażądać, aby przedsiębiorstwo kolejowe zawarło umowę dodatkowego ubezpieczenia.