Pociągi pojadą powyżej 130 km/h z jednym maszynistą

Minister Infrastruktury podpisał 20 października 2023 r. rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji. Zakres zmian obejmuje m.in. zagadnienie dotyczące stosowania jednoosobowej obsługi trakcyjnej (jeden maszynista w kabinie) do prędkości 160 km/h (zamiast dotychczasowych 130 km/h) bez systemu ERTMS/ETCS. 

Jak poinformował „Kolejowy Portal” Szymon Huptyś, rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury, nowe przepisy obejmują ponadto zmiany w zakresie realizacji linii kolei dużych prędkości, m.in. dając możliwość projektowania i budowania nowych linii kolejowych bez semaforów z prowadzeniem ruchu kolejowego wyłącznie w oparciu o system ERTMS/ETCS poziomu 2.

Rozporządzenie zostało skierowane 23 października 2023 r. do ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od publikacji. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy infrastruktury będą zobowiązani dostosować swoje przepisy wewnętrzne do przepisów ww. rozporządzenia w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia jego wejścia w życie – podkreśla Huptyś .

Prace nad projektem rozporządzenia ministra infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji rozpoczęły się w sierpniu 2022 r.

Na początku kwietnia 2023 r. Ministerstwo Infrastruktury ponownie skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji.

PKP Polskie Linie Kolejowe zgłosiły m.in. uwagę że wprowadzone w latach 90-tych ubiegłego wieku przepisy dotyczące jednoosobowej i dwuosobowej obsługi trakcyjnej ze względu na prędkość pociągu nie wynikały z żadnych badań lub analiz, a jedynie z rozporządzenia określającego prace, które powinny być wykonywane dwuosobowo (druga osoba jako pracownik asekurujący) nie stanowią decydującego argumentu.

W ocenie zarządca infrastruktury zmiana formuły jednoosobowej obsługi trakcyjnej realizowanej z prędkością nieprzekraczającą  130 km  na 160 km/h powinna opierać się na przesłankach udokumentowanych badaniami czynnika ludzkiego, czy percepcji wzrokowej i słuchowej, która pozwoli kierującemu pojazdem kolejowym bez dodatkowych środków technicznych na właściwą reakcję na nakazy lub polecenia wykonania określonych czynności związanych z ruchem pociągów i rejestrację zdarzeń środowiska zewnętrznego podczas prowadzenia w „pojedynkę” pojazdu trakcyjnego z prędkością powyżej 130 km/h.

Trzeba bowiem pamiętać, że warunki pracy kierującego pojazdem kolejowym mają wpływ na bezpieczeństwo w transporcie, w tym zdrowie lub życie innych osób – argumentowała spółka.

PKP PLK przypomniały, że w Polsce każdego roku występuje ponad 100 przypadków pominięcia sygnalizatora wskazującego sygnał zabraniający do jazdy.

Wprowadzenie tej zmiany wymagałoby przeprowadzenia badań czynnika ludzkiego, percepcji wzrokowej i słuchowej przez jednostkę badawczą lub wprowadzenia w pojazdach trakcyjnych monitoringu zewnętrznego rejestrującego przedpole jazdy oraz wewnętrzne nagrywanie obrazu i głosu wyznaczonych do prowadzenia pociągów z prędkością  powyżej 130 km/h – napisały PKP Polskie Linie Kolejowe w uwagach do rozporządzenia.

W odpowiedzi na liczne uwagi innych przedstawicieli branży, Ministerstwo Infrastruktury zleciło wykonanie ekspertyzy, mającej na celu ocenę wpływu proponowanych zmian na bezpieczeństwo ruchu kolejowego.

W ramach tej ekspertyzy przeprowadzono analizę i ocenę ryzyka zagrożeń i stwierdzono, że prowadzenie pociągu w jednoosobowej obsłudze trakcyjnej z prędkością nieprzekraczającą 160 km/h w porównaniu z jednoosobową obsadą i prędkością nieprzekraczającą 130 km/h (wariant referencyjny) nie obniża poziomu bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

Przypomnijmy, że podczas XVI Europejskiego Forum Gospodarcze – Łódzkie 2023, Tomasz Gontarz  mówił, że w przypadku rezygnacji z obowiązku zapewnienia dwuosobowej obsady maszynistów, jeśli pociąg jedzie powyżej 130 km/h, pociągi PKP Intercity mogą poprawić punktualność o co najmniej 5%.