PKP Intercity ma otrzymać dodatkowo blisko siedem miliardów złotych za realizację międzywojewódzkich i międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich. Jak przewoźnik tłumaczy konieczność zwiększenia rekompensaty?
PKP Intercity przekazało redakcji stanowisko spółki w tej sprawie, które publikujemy w całości.
Umowa ramowa o świadczeniu usług publicznych w zakresie międzywojewódzkich i międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich, została zawarta między Ministrem Infrastruktury a PKP Intercity S.A. 31 grudnia 2020 r. W tym czasie spółka doświadczała skutków pandemii koronawirusa. Kolejne lata przyniosły jednak wydarzenia, które pogłębiły wyzwania, z którymi musiał zmierzyć się przewoźnik. Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała kryzys energetyczny w całej Europie, który dotknął wszystkie gałęzie gospodarki, także transport. Bardzo duży wzrost cen energii w połączeniu z rekordową inflacją postawiły pod znakiem zapytania dalszy rozwój przewoźnika i zwiększanie dostępności do usług kolejowych dla obywateli. Wymusiło to konieczność aktualizacji kwoty rekompensaty przyznawanej w ramach umowy ramowej.
Najistotniejszym czynnikiem wymuszającym aktualizację były ceny energii trakcyjnej, który stanowi największy koszt spółki. Szacuje się, że w całym 2023 roku jej łączny koszt, nawet po uwzględnieniu aktualnej sytuacji na Towarowej Giełdzie Energii, wzrosną z 631 mln PLN do 1 174 mln PLN, czyli o ponad 86%. Każe to zakładać, że w połączeniu z rosnącą skalą przewozów, w 2030 różnica między kosztami zakładanymi w umowie ramowej a kosztami finalnymi może sięgnąć wartości bliskiej 784 mln PLN w 2030 r. Tym samym wzrost kosztów z tytułu samej tylko energii trakcyjnej wyniesie w latach 2023-2030 blisko 5,36 mld PLN.
Kolejnym elementem wymuszającym aktualizuję kwoty rekompensaty była kwestia podwyżek stóp procentowych. Przykładowo na transzy I kredytu w Europejskim Banku Inwestycyjnym (315 mln PLN) z 2014 roku, zaciągniętego w celu sfinansowania zakupu m.in. elektrycznych zespołów trakcyjnych typu ED160 i ED161, realizujących przewozy w ramach umowy ramowej, po rekalkulacji stopy referencyjnej w czerwcu 2022 roku, wartość odsetek do zapłaty w grudniu 2022 roku wzrosła z 705,8 tys. PLN w 2021 roku, do wartości 8 583,7 tys. PLN w roku 2022 (wzrost 1116,21%). Przy kilkudziesięciu procesach inwestycyjnych realizowanych obecnie przez przewoźnika, w których część pokrywana jest z kredytów, znacząco podnosi to koszty ponoszone przez spółkę.
Istotnym czynnikiem w podjęciu decyzji o aktualizacji umowy były także rosnące koszty realizacji inwestycji (wynagrodzenie podwykonawców, wzrost kosztów surowców i komponentów) czy koszty zatrudnienia.
Zwiększenie dofinansowania międzywojewódzkich i międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich w latach 2024–2030 pozwoli na utrzymanie oraz poprawę dostępności komunikacyjnej regionów. Warto podkreślić, że spółka do 2030 r. planuje zwiększyć roczne przewozy o blisko 30 mln pasażerów rocznie w porównaniu do 2022 roku. Docelowo cała flota przewoźnika będzie nowa lub zmodernizowana, co pozwoli na zwiększenie liczby uruchamianych dziennie pociągów w ramach umowy ramowej, ze średnio 326 dziennie do 545 pociągów w ciągu doby w 2030 roku, co stanowić będzie wzrost o 67%. Docelowa praca eksploatacyjna pociągów obsługiwanych przez PKP Intercity w ramach służby publicznej zwiększy się o ponad 65% względem stanu obecnego. Pozwoli to na wzrost liczby połączeń do takich miast jak Suwałki, Gorzów Wielkopolski czy Zamość czy uruchomienie pociągów dalekobieżnych do miast, które dziś nie posiadają takiej oferty, jak Kartuzy, Kościerzyna, Mielec, Łomża czy Ostrołęka. Działania te poprawią znacząco dostępność komunikacyjną 11 powiatów, które obecnie nie posiadają łatwego dostępu do komunikacji kolejowej. Warto wskazać, że na przestrzeni ostatnich 8 lat liczba obsługiwanych pociągami dalekobieżnymi powiatów wzrosła o 61 do 267.
Przypomnijmy, projektowana uchwała przewiduje zwiększenie rekompensaty za realizację kolejowych przewozów pasażerskich na podstawie umowy ramowej z 21 091 224 tys. zł do 29 212 778 tys. zł.
