Priorytety i cele nadzoru Prezesa UTK na 2021 r.

System Zarządzania Bezpieczeństwem i Utrzymaniem, infrastruktura kolejowa, przejazdy kolejowo – drogowe oraz pojazdy kolejowe to przykłady priorytetów nadzoru Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w 2021 r. Na ich podstawie wyznaczono również cele strategii nadzoru, które wspólnie pozwalają na realizację misji Prezesa UTK. Obszary te wyznaczono korzystając z metod analitycznych, które w sposób efektywny pozwalają na określenie poziomów ryzyka w ramach systemu kolejowego.

Podejmowane przez Prezesa UTK działania nadzorcze mają na celu przede wszystkim kreowanie bezpiecznych  i konkurencyjnych warunków świadczenia usług transportu kolejowego. Aby czynności te przynosiły wymierne korzyści dla systemu kolejowego należy określić obszary priorytetowe, które dla bezpieczeństwa transportu kolejowego stanowią elementy krytyczne.

– Nadzór powinien być ukierunkowany przede wszystkim na te działania, które stwarzają najpoważniejsze ryzyka. W tym celu co roku opracowujemy i wdrażamy strategię oraz plan nadzoru, w którym określone są obszary newralgiczne i wyznaczone  priorytety – przypomina dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. – W tym roku do opracowania tych założeń wykorzystane zostały innowacyjne metody uwzględniające m.in. analizy ryzyka oraz macierze ryzyka, które pozwalają na wskazanie, obszarów wymagających podjęcia działań nadzorczych – dodaje.

W wyniku analizy zgromadzonych danych, w tym m.in. dotyczących wypadków i incydentów, wyników dotychczasowych kontroli oraz liczby i wagi wykrywanych nieprawidłowości na rok 2021,  wyznaczone zostały obszary priorytetowe, które obejmują zagadnienia:

• system zarządzania bezpieczeństwem;
• system zarządzania utrzymaniem;
• pojazdy kolejowe;
• infrastruktura kolejowa;
• bocznice kolejowe;
• przejazdy kolejowo – drogowe;
• wyroby stosowane w kolejnictwie;
• ośrodki szkolenia i egzaminowania maszynistów.

Przejazdy kolejowo – drogowe są przykładem zagadnienia szczególnie istotnego z punktu widzenia bezpieczeństwa transportu kolejowego, ale również drogowego. Podczas czynności kontrolnych weryfikacji poddaje się m.in. stan techniczny nawierzchni na przejazdach, stan techniczny infrastruktury kolejowej w obrębie przejazdu, oznakowanie oraz jego właściwą kwalifikację.  

Wychodząc od wskazanych obszarów priorytetowych, Prezes UTK określił również cele strategii nadzoru na 2021 rok.  Wyznaczane są one za pomocą planowanych do realizacji zadań i przedsięwzięć, których realizacja ma prowadzić do ograniczenia oraz właściwej kontroli ryzyka tam występującego. Główną zasadą jest tu jasne i przejrzyste określanie celów, tak aby nie pozostawiały wątpliwości co do zgodności z misją organizacji. Są one ściśle sformułowane, mierzalne, ambitne, realistyczne i określone w czasie (zasada SMART).

Na 2021 rok wyznaczonych zostało 9 celów strategicznych w obszarze nadzoru, w tym zwiększanie skuteczności funkcjonowania systemów zarządzania bezpieczeństwem, poprawa bezpieczeństwa na przejazdach w kontekście czynników zależnych od systemu kolejowego, ograniczenie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego, poprawa jakości utrzymania pojazdów kolejowych czy podnoszenie poziomu bezpieczeństwa eksploatacji bocznic kolejowych.

Sformułowane zostały również cele dodatkowe związane między innymi z bezpieczeństwem na przejazdach kolejowo-drogowych. Wypadki w tych miejscach w zdecydowanej większości występują wskutek niewłaściwego zachowania użytkowników dróg i pieszych. W dużo mniejszym zakresie przyczyniają się do nich awarie urządzeń oraz błędy w postępowaniu personelu kolejowego. Podmioty sektora kolejowego maja więc tu ograniczoną możliwość oddziaływania, jednak nie oznacza to, że nie należy podejmować działań pozwalających na ograniczanie występującego tam ryzyka.

-Równie istotne jak nadzór jest podejmowanie działań dodatkowych o charakterze edukacyjno-informacyjnym przeznaczonych do znacznej grupy odbiorców. W przypadku przejazdów kolejowo – drogowych jest to szczególnie szeroki katalog projektów: inicjatywa UTK wdrożenia automatycznego monitoringu na przejazdach, „Kampania Kolejowe ABC” dla najmłodszych, a także edukacja kierowców i kandydatów na kierowców w formie filmu „Bezpieczne przejazdy”. Film ten został nagrodzony na XV Festiwalu FilmAT – wskazuje Ignacy Góra.

Dodatkowe cele strategiczne oraz inicjatywy realizowane przez Prezesa UTK stanowią więc wsparcie działalności nadzorczej i pozwalają na eliminowanie ryzyka na wielu płaszczyznach systemu kolejowego.

Prezes UTK przedstawiając ogólne cele strategii nadzoru oraz wyjaśnienia dotyczące planu nadzoru realizuje obowiązek wynikający z przepisów rozporządzenia delegowanego Komisji UE 2018/761 z dnia 16 lutego 2018 r. ustanawiającego wspólne metody oceny bezpieczeństwa w odniesieniu do nadzoru sprawowanego przez krajowe organy ds. bezpieczeństwa po wydaniu jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa lub autoryzacji w zakresie bezpieczeństwa na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 i uchylającego rozporządzenie Komisji (UE) nr 1077/2012 (Dz. Urz. UE. L Nr 129, str.16),