Każdy przewoźnik – zarówno pasażerski, jak i towarowy – musi posiadać zabezpieczenie finansowe odpowiedzialności cywilnej. Może to być umowa ubezpieczenia OC lub umowa gwarancji ubezpieczeniowej. Urząd Transportu Kolejowego przeanalizował stan ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźników kolejowych w 2022 r. Niemal 63% przewoźników ubezpieczyło się na kwotę wyższą niż wymagana. To wzrost o 10 punktów procentowych w porównaniu z 2021 r.
UTK objął analizą 116 aktywnych w 2022 r. przewoźników, realizujących przewozy na podstawie licencji przewoźnika kolejowego/posiadających licencję przewoźnika kolejowego. Większość badanych przewoźników kolejowych realizowało przewozy na infrastrukturze ogólnodostępnej. Obowiązuje ich minimalna suma ubezpieczenia OC stanowiąca równowartość 2,5 mln euro. Ponad połowa z nich (68 ze 110 ) posiadała w 2022 r. polisę OC na kwotę wyższą niż wymagane minimum. Wyższe kwoty sumy gwarancyjnej zwykle wybierali przewoźnicy pasażerscy – aż 93% przewoźników (14 z 15). Natomiast wśród przedsiębiorstw, które wykonują przewozy towarowe 57% ubezpieczyło się na wyższą kwotę (54 z 95 przewoźników).
Średnia wysokość sumy gwarancyjnej polisy OC dla przewoźników, którzy korzystają z infrastruktury ogólnodostępnej, wyniosła prawie 42 mln zł, z czego dla przewoźników pasażerskich było to średnio niemal 69 mln zł, a towarowych – 37,5 mln zł.
UTK przeanalizował także wysokość sumy gwarancyjnej w umowach, którą zawarły przedsiębiorstwa z największym udziałem pracy przewozowej. Średnia dla przewoźników pasażerskich wyniosła niemal 64 mln zł, dla towarowych – prawie 156 mln zł.
Badanie UTK objęło również 3 przewoźników, którzy są jednocześnie zarządcą infrastruktury, po której odbywają się przewozy. Średnia wartość ich polis OC wyniosła prawie 21,7 mln zł. Wszyscy zawarli umowy na sumy wyższe niż wymagane.
Z sieci wąskotorowej w 2022 r. korzystało 3 przewoźników objętych badaniem. Średnia suma gwarancyjna ich polis OC wyniosła prawie 486,3 tys. zł. Jeden z przewoźników zdecydował się na ubezpieczenie równe przepisowemu minimum, pozostali dwaj wybrali wyższe kwoty.
Minimalna wysokość sumy gwarancyjnej ubezpieczenia OC wynika z przepisów prawa. Jest równowartością w złotych:
- 100 tys. euro dla operatorów kolei wąskotorowej,
- 250 tys. euro dla przewoźników, którzy korzystają z infrastruktury, którą zarządzają,
- 2,5 mln euro dla pozostałych przewoźników.
Tę wartość oblicza się na podstawie kursu średniego euro, który Narodowy Bank Polski ogłosił po raz pierwszy w roku, w którym została zawarta umowa ubezpieczenia. Na 2022 r. minimalne sumy gwarancyjne wyrażone w złotych wynoszą zatem:
- 458 890 zł dla przewoźników na kolei wąskotorowej,
- 1 147 225 zł dla przewoźników, którzy są jednocześnie zarządcą infrastruktury, z której korzystają,
- 11 472 250 zł dla przewoźników, którzy korzystają z ogólnodostępnej infrastruktury.
