Na początku 2023 r. do Ministerstwa Infrastruktury trafiły uwagi PKP PLK do projektu ustawy o czasie pracy maszynistów.
PKP Polskie Linie Kolejowe mają zastrzeżenie m.in.: do art. 3 projektu ustawy, który wskazuje na konieczność określenia punktu rozpoczęcia pracy i zakończenia pracy.
Jak tłumaczy spółka, specyfika działalności prowadzonej przez PKP PLK obejmującej m.in. naprawę i utrzymanie infrastruktury kolejowej powoduje, że część maszynistów w każdym dniu może rozpoczynać i kończyć pracę w innym miejscu
W takiej sytuacji trudno będzie dopracować punkt rozpoczęcia i zakończenia pracy jako ściśle określone miejsce – określone w umowie lub regulaminie pracy. Miejscem wyznaczonym do wykonania pracy może być na przykład budowa wskazana przez pracodawcę – argumentuje spółka
Zarządca infrastruktury proponuje w art. 4 dodać ust 4. o treści: „ Do czasy pracy maszynisty zatrudnionego zarządzeń infrastruktury wlicza się również czas przeznaczony na:
- pozostawanie w gotowości pracownika wyznaczonego do pracy w zespołach ratownictwa technicznego
- wykonywanie prac inwestycyjnych, utrzymaniowych lub remontowo wykonywanych na infrastrukturze kolejowej”.
Spółka uzasadnia zmianę tym, że pracujący w PLK maszyniści lub prowadzący pojazdy kolejowe są pracownikami, którzy posiadają uprawnienia do prowadzenia pojazdów kolejowych ale prowadzenie pojazdów kolejowych nie jest ich podstawowym zajęciem.
Specyfika pracy maszynistów zatrudnionych w PLK jest inna niż maszynistów świadczących pracę u przewoźników kolejowych. W ciągu jednej zmiany roboczej dla większości pracowników posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami kolejowymi, faktyczny czas kierowania pojazdem stanowi około 35% czasu pracy danej zmiany. Większość pracowników posiadających świadectwo maszynisty prowadzi pojazd kolejowy tylko w celu przejazdu z bazy do miejsca prowadzenia robót utrzymaniowych i powrotu do tej bazy. Prowadzący pojazd kolejowy w miejscu prowadzenia robót wykonują czynności związane z utrzymaniem czy naprawą infrastruktury kolejowej. (…) Ponadto część maszynistów PLK wyznaczona jest do pracy w zespołach ratownictwa technicznego – przekonuje spółka
PKP Polskie Linie Kolejowe uważają, że w przypadku pracowników PLK należałoby ewidencjonować cały czas pracy maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe bez względu na to jakie części wykonują i z tego czasu w szczególny czas zaliczony do czynności maszynisty.
Pozostawienie w obecnym brzmieniu projekt ustawy o czasie pracy maszynistów w zakresie sumowania czasu pracy będzie skutkowało kilkukrotnym rozpoczęciem i zakończeniem czasu pracy w jednej zmianie roboczej – twierdzi zarządca infrastruktury.
PLK ma także uwagi do art. 7 projektu ustawy o czasie pracy maszynistów, który mówi czas pracy maszynisty zatrudnionego na podstawie stosunku pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 2 miesięcy.
W ocenie zarządzeń infrastruktury brak jest uzasadnienia zaliczania tego okresu do dwóch miesięcy i w tym zakresie powinny być stosowane ogólne uregulowania prawa pracy a okres rozliczeniowe pozostać do uregulowania w układowych rozbiorów pracy.
Spółka ma również zastrzeżenia do art.. 8, który określa dla maszynisty zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy maksymalny okres rozliczeniowy do jednego miesiąca.
Jak argumentują PKP Polskie Linie Kolejowe, ogólne uregulowania w tym zakresie są wystarczające.
W przypadku maszynistów zatrudnionych w spółce skrócenie okresu rozliczeniowego może skutkować z jednej strony zakłóceniem prac inwestycyjnych, z drugiej zwiększeniem liczby godzin nadliczbowych. Specyfika pracy przy pracach inwestycyjnych nie gwarantuje równomiernego rozkładu pracy w poszczególnych miesiącach co może na było uwzględnić przy tworzeniu harmonogramów na dłuższy niż miesięczny okres rozliczeniowy – zwraca uwagę spółka.
Przypomnijmy, że podobne uwagi do art. 7 i art. 8 zgłosiła spółka Arriva.
PKP PLK zaproponowały także, aby w art. 11 ust 2 pkt 1, który mówi o tym, że praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w przypadku wystąpienia sytuacji i zdarzeń wymagających od maszynisty podjęcia działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii, dodać frazę bądź wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej lub kryzysowej.
W przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej (…) ruch kolejowy może zostać wstrzymany, ograniczony i prowadzony w odstępstwie od ustalonego rozkładu jazdy pociągów. Wówczas zespoły zarządzania kryzysowego decydują o zakresie modyfikacji procesu eksploatacyjno-przewozowego, co oznacza potrzebę również doraźnego regulowania czasu pracy maszynistów. Tym samym może wystąpić konieczność podjęcia dalszej pracy przez maszynistę powyżej 12 godzin – uzasadnia spółka.
