Maszyniści KM i ŁKA testują aplikację, która pomaga oszczędzać energię trakcyjną

Maszyniści KM i ŁKA testują aplikację, która pomaga oszczędzać energię trakcyjną

Od ponad miesiąca 5 maszynistów Kolei Mazowieckich i 14 maszynistów Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej sprawdza, jak w praktyce działa SENSUM – system do eco-drivingu dla kolejarzy, rozwijany w ramach jednej z głównych inicjatyw Centrum Efektywności Energetycznej Kolei przez PKP Energetyka.

Zrealizowano prawie 150 przejazdów, które potwierdziły wysoką precyzję systemu i prawidłowość danych teletechnicznych. KM i ŁKA, jako liderzy uczestniczący w rozwoju i wdrożeniu systemu, współtworzą to innowacyjne rozwiązanie poprawiające efektywność, bezpieczeństwo, a także punktualność przewozów.

Czym jest eco-driving? To świadoma, umiejętna i oszczędna jazda, umożliwiająca zużycie jak najmniejszej ilości energii lub paliwa. W transporcie szynowym ekojazda musi uwzględniać wiele dodatkowych czynników. Przede wszystkim rozkład jazdy, warunki atmosferyczne, frekwencję oraz rodzaj pojazdu. Maszynista ma zatem wiele informacji do przeanalizowania i decyzji do podjęcia w krótkim czasie. Testowany właśnie algorytm SENSUM zbiera i analizuje te dane, a kierujący otrzymuje precyzyjne wskazówki, podobne do tych, jakie dostajemy od nawigacji GPS. Dlatego nazywany jest „szóstym zmysłem maszynisty”.

SENSUM składa się z dwóch elementów komunikujących się ze sobą. Systemu centralnego („mózgu” rozwiązania)  – czyli algorytmu zbierającego i interpretującego dane oraz terminali pokładowych – tabletów z aplikacją umieszczonych w kabinach maszynistów. W trakcie testów sprawdzano, czy na tabletach na bieżąco, w czasie rzeczywistym wyświetlają się precyzyjne wskazówki i podpowiedzi odpowiadające realnym warunkom. Algorytm przetworzył ponad 500 tys. zapisów do systemu, każdy z 10-cio sekundowym zakresem danych. Uzyskane efekty potwierdziły wysoką dokładność modelu sieci w zasięgu prowadzonych przejazdów oraz zweryfikowały pozytywnie założenia odnośnie sposobu obsługi sygnałów telemetrycznych pozyskiwanych z pojazdów.

Równolegle tablety zbierały i wysyłały dane z pojazdów (takie jak: prędkość, dynamika jazdy, zużycie energii, etc.) zasilając system centralny. W nim, tak jak w mózgu, odbywają się nie tylko agregacje i interpretacje danych, ale też obliczenia i wielowariantowe symulacje. Potwierdzono, że „mózg” SENSUM ma bardzo wysoką zdolność uczenia się na podstawie zarejestrowanych przejazdów, co pozwala nieustannie optymalizować rozwiązanie. Testy potwierdziły również, że SENSUM działa w sposób ciągły, także offline, kiedy nie ma zasięgu sieci. 

Wyniki uzyskano w ciągu czterech tygodni monitorowania prawie 150 przejazdów rozkładowych o łącznym czasie trwania ok. 140 godzin. Przejazdy były prowadzone przez 17 wytypowanych maszynistów przy wykorzystaniu 8 terminali systemu. Przejazdy rejestrowano na pojazdach typów: 36Wed, 45WEkm, EN57AKMwl, EN57AL.wKM, EN76, ER160, LM4268.

Ważną częścią tej fazy testowej było zebranie informacji zwrotnej od maszynistów, w tym rekomendacji dotyczącej zakresu i sposobu prezentacji informacji w kabinie, w celu zwiększenia ich komfortu pracy i świadomości sytuacyjnej. Cieszę się przede wszystkim z tego, że maszyniści potwierdzili wysoką precyzję m. in. wskazywania punktów zatrzymania pociągu, co bardzo ułatwia im pracę w niskiej widoczności. Bardzo duży nacisk kładziemy na to, aby SENSUM dawało kompleksowe wskazówki, wspierające podejmowanie decyzji w zakresie bezpieczeństwa jazdy” – powiedział Witold Bartnik, CEO REDS, firmy odpowiedzialnej za rozwiązania technologiczne systemu.

Aplikacja SENSUM to narzędzie, które nie tylko usprawnia pracę maszynisty, ale również pozwala na bardziej ekologiczną jazdę, także w trudnych warunkach. Technologia analizująca warunki przejazdu zapewnia płynniejszą jazdę i wpływa na ograniczenie zastosowania  gwałtownego przyspieszenia czy hamowania, które generują zużycie większej ilości energii trakcyjnej. Co ważne, wspomniana analiza działa również na zasadzie zapamiętywania tras, co wpływa również na kolejne jazdy na tym samym odcinku linii” – ocenił Czesław Sulima, Członek Zarządu, Dyrektor Eksploatacyjny Kolei Mazowieckich. 

Działamy innowacyjnie i z troską o środowisko. Korzystamy z zielonej energii do zasilania naszych pociągów i utrzymania zaplecza technicznego. Wprowadziliśmy rekuperację i ecodriving, dzięki czemu zmniejszyliśmy zużycie prądu o ok. 25%. Chcemy jak najefektywniej wykorzystywać energię ograniczając ślad węglowy, a system SENSUM pozwoli nam na to w jeszcze większym stopniu” – podkreślił Janusz Malinowski, prezes zarządu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, przewodniczący prezydium Rady Programowej CEEK.