W minionym roku przewiezionych zostało 243,6 mln ton ładunków. Praca przewozowa wyniosła niemal 56 mld tonokilometrów a praca eksploatacyjna osiągnęła poziom 81,6 mln pociągokilometrów. Jak wyglądają wyniki poszczególnych operatorów?
Praca przewozowa odnotowała wzrost o 3,8 mld tonokilometrów (7,2%) względem roku 2020 natomiast praca eksploatacyjna był większa o 4,1 mln pociągokilometrów (5,3%).
Udział przewoźników
Spółka PKP Cargo utrzymała pozycję lidera pod względem masy przewiezionych towarów (36,7%) i pracy przewozowej (40,7%). Przewoźnik zakończył 2021r. wynikiem 89,3 mln ton, co oznaczało wzrost przewozów o 9,2% względem 2020 r. Jednocześnie zwiększył nieznacznie swój udział w rynku (0,04 punktu procentowego).
Na drugim miejscu w zestawieniu pozostało DB Cargo Polska z udziałem na poziomie 16,8%. W tym przypadku udział zmniejszył się o 0,1 punktu procentowego pomimo zwiększonej masy towarów przewiezionych przez tę spółkę.
Trzeci podmiot w zestawieniu Lotos Kolej – również odnotował wzrost masy przewożonych towarów i jednocześnie spadek udziału o 0,32 punktu procentowego.
Łącznie trzech głównych przewoźników posiadało udział wg masy na poziomie 58,8%.
Liczba przedsiębiorstw, których udział w rynku był równy lub większy niż 0,5%, była taka sama i wyniosła 25 podmiotów, jednak nastąpiła zmiana pozycji na rynku niektórych przewoźników w stosunku do wyników sprzed roku. Swoją pozycję rynkową umocnili również inni mniejsi przewoźnicy.
PKP Cargo zwiększyło w stosunku do poprzedniego roku udział w pracy przewozowej o 0,1 punktu procentowego. Druga była spółka Lotos Kolej, której udział zmniejszył się o 0,36 punktu procentowego. Nastąpiła jednak zmiana na kolejnym miejscu. Miejsce DB Cargo Polska z 2020 r. zajęła spółka PKP LHS, której udział wzrósł o 0,21 punktu procentowego.
Trzy wiodące spółki posiadały łączny udział na poziomie 55,9%.
Zwiększyła się również liczba przedsiębiorstw, których udział w pracy przewozowej w skali roku był większy niż 0,5%. W 2020 r. były to 23 spółki, a w 2021 r. ich liczba wzrosła do 25.
Udział przewoźników wg masy przewiezionych towarów za okres styczeń – grudzień 2021
PKP Cargo S.A. | 36,67% |
DB Cargo Polska S.A. | 16,79% |
Lotos Kolej sp. z o.o. | 5,30% |
PKP LHS sp. z o.o. | 3,96% |
PUK Kolprem sp. z o.o. | 3,45% |
CTL Logistics sp. z o.o. | 3,03% |
ORLEN KolTrans sp. z o.o. | 2,89% |
Freightliner PL sp. z o.o. | 2,34% |
Pol-Miedź Trans sp. z o.o. | 1,90% |
Rail Polska sp. z o.o. | 1,69% |
Udział przewoźników wg pracy przewozowej przewiezionych towarów za okres styczeń – grudzień 2021
PKP Cargo S.A. | 40,72% |
Lotos Kolej sp. z o.o. | 10,00% |
PKP LHS sp. z o.o. | 5,17% |
DB Cargo Polska S.A. | 5,11% |
ORLEN KolTrans sp. z o.o. | 4,29% |
CTL Logistics sp. z o.o. | 3,40% |
Freightliner PL sp. z o.o. | 3,26% |
PUK Kolprem sp. z o.o. | 2,34% |
Inter Cargo sp. z o.o. | 2,05% |
PCC Intermodal S.A. | 1,93% |
Dostosowanie się do realiów rynku
Na przestrzeni 2021 r. zauważalne były zmiany w strukturze udziałów przewoźników towarowych w rynku. Firmy, które funkcjonują dopiero od kilku lat, systematycznie zwiększają swoją rolę. O przyznanie licencji występują też nowe podmioty, widząc możliwości rozwoju tej gałęzi transportu. Zmiany te widać na kilku płaszczyznach – w transporcie intermodalnym, wewnątrzkrajowym, świadczeniu usługi tylko w określonym regionie lub wykorzystaniu transportu kolejowego na własne potrzeby, by uprościć łańcuch dostaw.
Średnia odległość przewozu 1 tony ładunku wyniosła w 2021 r. niecałe 230 km i była mniejsza o ponad 4 km w stosunku do 2020 r.
W związku z tym, że rynek przewozów towarowych nie odczuł recesji, należy przyjąć, że wiąże się to z większą liczbą realizowanych przewozów krótkodystansowych.
Przewoźnicy potrafią dostosować się do realiów zmieniającego się rynku. Kolejne lata będą się wiązać z redukcją wydobycia paliw kopalnych, a co za tym idzie zmniejszeniem zapotrzebowania na ich transport.
Już teraz widoczny jest wzrastający udział przewozów innych grup towarowych. Pandemia wpłynęła nieoczekiwanie m.in. na znaczny rozwój rynku e-commerce, co wiąże się z zapotrzebowaniem na dostawy towarów bezpośrednio do konsumenta.
Wzrost zakupów wysyłkowych przez internet przekłada się na wzrost udziału w transporcie grupy wg klasyfikacji NST, w której to kluczową rolę odgrywa przewóz w komunikacji międzynarodowej. W transporcie wewnętrznym również zauważalny jest wzrost zapotrzebowania na dostawy bardzo zróżnicowanych towarów, co daje szersze możliwości dla przewoźników na rynku. Widoczne jest to szczególnie w transporcie intermodalnym, który z roku na rok zwiększa swoje udziały w rynku.