I. Merchel: w kampanii „Bezpieczny Przejazd” najważniejsze jest słuchanie „głosu rozsądku” [WYWIAD]

O inwestycjach zwiększających bezpieczeństwo na torach, a także o działaniach społecznych, w tym o kampanii „Bezpieczny Przejazd” rozmawialiśmy z Ireneuszem Merchel, prezesem zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.

Polskie Linie Kolejowe nie tylko dzięki inwestycjom zwiększają bezpieczeństwo na torach, ale to także działania społeczne. Apelujecie o zachowanie bezpieczeństwa przez kierowców oraz innych użytkowników ruchu?

Ireneusz Merchel: Kampania społeczna „Bezpieczny Przejazd” to nasz wyraźny sprzeciw wobec nonszalancji, łamania przepisów na przejściach i przejazdach kolejowo-drogowych. Pośpiech, ignorancja, brawura i brak rozsądku to najczęstsze przyczyny wypadków. Tarczą, chroniącą kierowców czy pieszych przed nieszczęściem, jest odpowiedzialność za siebie i innych oraz znajomość przepisów. Od lat edukujemy uczestników ruchu drogowego, dbając tym samym o to, co najcenniejsze: ludzkie zdrowie i życie. Potrzebny jest tutaj „głos rozsądku” i Ambasadorzy Bezpieczeństwa – osoby, którym ufamy i których apele o poszanowanie przepisów spowodują, że będziemy uważniej przekraczać przejazdy kolejowo-drogowe i bezpiecznie wrócimy do domu. To przekaz ostatniej edycji kampanii.

W bieżącej odsłonie kampanii to Ambasadorzy Bezpieczeństwa mają zdecydowany głos.

Przez lata wykorzystywaliśmy wiele form przekazu: apelowaliśmy do kierowców głosami aktorów, kierowców rajdowych i osób, które cieszą się zaufaniem społecznym, mają wpływ na zachowanie i myślenie innych. Przed inauguracją kolejnej edycji kampanii zastanawialiśmy się, co straci osoba, która nie posłucha głosu rozsądku przekraczając przejazd. Co może ją zatrzymać? Oceniliśmy, że każdy wyjeżdżający w drogę chce bezpiecznie wrócić do domu. Dom stał się wartością, wartością jest także czekająca w nim rodzina. Stwierdziliśmy, że to właśnie kobietom oddamy głos w pierwszej odsłonie kampanii. Do tej grupy dołączyli mężczyźni i dzieci. Każdy może być Ambasadorem Bezpieczeństwa. Każdy może przypominać o zasadach bezpieczeństwa i dawać przykład właściwego zachowania na skrzyżowaniu torów i drogi.

Dorośli to nie jedyna grupa odbiorców, do których skierowane są kampanijne działania. Jak docieracie z przekazem do innych, np. młodszych?

Polskim Liniom Kolejowym od pierwszych edycji kampanii zależy, by już od najmłodszych lat dzieci poznawały kolej i zasady bezpieczeństwa. Dlatego organizujemy spotkania edukacyjne w przedszkolach i szkołach. Poprzez zabawę pokazujemy dzieciom i młodzieży, że świat kolei jest ciekawy, ale jeśli nie przestrzega się zasad i przepisów, można sprowadzić na siebie niebezpieczeństwo. Dlatego m.in. powstała aplikacja „Bezpieczny przejazd VR”, która pozwala przenieść się do wirtualnej rzeczywistości. Dzięki temu narzędziu młodzi mogą dowiedzieć się więcej o bezpieczeństwie na przejazdach kolejowo-drogowych oraz sprawdzić swoją wiedzę w praktyce. Wszystko na wirtualnym przejeździe, ale dla realnego bezpieczeństwa.

Spółka nie przerwała kampanii „Bezpieczny Przejazd” pomimo pandemii koronawirusa?

Działania na rzecz bezpieczeństwa kolejowego to nasz priorytet. Oczywiście musieliśmy przeorganizować działania i dostosować się do panujących obostrzeń oraz dynamicznej sytuacji pandemicznej. Nie przeszkodziło to jednak w dotarciu do setek tysięcy osób. Nie zabrakło dotychczasowych projektów, tj. Bezpieczny Piątek, czy Październik Miesiącem Edukacji. Skupiliśmy się bardziej na projektach prowadzonych w mediach społecznościowych oraz współpracy z influencerami, których materiały trafiają do dziesiątek milionów internautów.

Szkolenia dla instruktorów nauki jazdy i wykładowców ośrodków szkolenia kierowców przeprowadzamy w trybie online. Uczestniczyły w nich już setki osób, a nagrania z warsztatów dotarły do kilkudziesięciu tysięcy kursantów.

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. uruchomiły też specjalne aplikacje na smartfony. Za pomocą jednej z nich można m.in. zgłosić usterkę na przejeździe kolejowo-drogowym. Dajemy wszystkim użytkownikom ruchu możliwość błyskawicznego i wygodnego powiadomienia odpowiednich służb o każdej zauważonej usterce. Aplikacja „Bezpieczny Przejazd” to narzędzie, dzięki któremu mamy realny wpływ na poprawę bezpieczeństwa własnego i innych. Zawarte są w niej również informacje o zasadach i działaniu Żółtej Naklejki PLK, która w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia działa jak koło ratunkowe.

Czy Żółte Naklejki PLK są rzeczywiście ważnym narzędziem zwiększającym bezpieczeństwo na przejazdach?

Trzeba koniecznie mówić o żółtej naklejce. Pozwala ona na szybką reakcję, szczególnie w sytuacji, gdy na przejeździe znajdzie się unieruchomiony pojazd. To ważny projekt prowadzony w ramach kampanii „Bezpieczny Przejazd”. W 2018 r. kolejarze oznakowali wszystkie przejazdy kolejowo-drogowe zarządzane przez Spółkę, specjalnymi naklejkami z indywidualnymi numerami identyfikacyjnymi. Jednocześnie zintegrowano powstałą w ten sposób bazę danych z systemem wykorzystywanym przez operatorów numeru alarmowego 112. Aby proces działał sprawnie, PLK przeszkoliła około 10 tysięcy pracowników: dyżurnych ruchu, dyspozytorów i koordynatorów systemów bezpieczeństwa. Inicjatywa wymagała także ścisłej współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, w tym z 17 Centrami Powiadamiania Ratunkowego w całej Polsce.

Czy wprowadzony system jest wykorzystywany?

Statystyki pokazują, że osoby korzystające z przejazdów używają żółtych naklejek. W 2021 r. było ponad 7100 reakcji na zdarzenia na przejazdach, dzięki wykorzystaniu numerów telefonów umieszczonych na naklejkach. W 160 przypadkach wstrzymany został ruch pociągów, co m.in. pozwoliło uniknąć niebezpiecznych zdarzeń. W 458 przypadkach wprowadzono ograniczenie prędkości pociągów, by zapewnić bezpieczeństwo pasażerom i korzystającym z przejazdów. To ważne narzędzie, dzięki któremu możemy zapobiegać tragediom oraz przyspieszać działanie służb. Pamiętajmy jednak, że najważniejszy jest rozsądek i przestrzeganie przepisów ruchu drogowego.

Kampania „Bezpieczny Przejazd” jest prowadzona już od 16 lat. Czy nadal jest potrzebna?

To jedna z najważniejszych kampanii społecznych w kraju. Przez 16 lat zmieniała się i docierała do kolejnych milionów osób. Apelowaliśmy zaczynając od hasła „Bezpieczny przejazd zależy także od Ciebie!”, „Zatrzymaj się i żyj!”, poprzez „Szlaban na ryzyko!”. Teraz mówimy „Posłuchaj głosu rozsądku!”. Zachęcamy do dołączenia do Ambasadorek i Ambasadorów Bezpieczeństwa. 

Kampania ma nowoczesne narzędzia i wykorzystuje różne kanały komunikacji, dostępne także w trudnych czasach pandemii. Edukujemy młodszych i starszych. Setki tysięcy dzieci dowiedziały się, jak właściwie zachowywać się na terenie kolejowym. Realizowane są akcje na przejazdach z funkcjonariuszami Straży Ochrony Kolei, szeroko zakrojone kampanie medialne i informacyjne. Jesteśmy obecni zarówno w mediach tradycyjnych, jak i online.

Istotne są także szkolenia dla instruktorów nauki jazdy. Jeśli oni będą mieli większą wiedzę, tym lepiej będą przygotowani do jazdy przyszli kierowcy i zachowają zasady bezpieczeństwa przy przekraczaniu przejazdów kolejowo-drogowych.

W „Bezpieczny Przejazd” zaangażowanych jest wielu pracowników Polskich Linii Kolejowych, a także osoby, którym bezpieczeństwo na terenach kolejowych nie jest obojętne i bez których kampania nie byłaby tak dynamiczna. Cenna jest również współpraca z podmiotami zewnętrznymi: Urzędem Transportu Kolejowego, regulatorami prawnymi, placówkami edukacyjnymi, przewoźnikami kolejowymi, partnerami i patronami medialnymi. Wspólne działania przyczyniają się do świadomego dbania o bezpieczeństwo na terenach kolejowych.

Na koniec rozmowy, prezes Merchel podziękował w imieniu własnym jak i w imieniu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. wszystkim Ambasadorkom i Ambasadorom za zaangażowanie.

– To dzięki Wam przekaz kampanii  trafia do wszystkich grup wiekowych i zawodowych. Z pewnością najważniejszym celem jest zmniejszanie liczby zdarzeń na przejazdach. Dążymy do tego wykorzystując wszystkie dostępne środki oraz kanały komunikacji – zaznaczył Ireneusz  Merchel prezes zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.