W ramach Debaty „Stan i potrzeby rozwojowe kolei w Polsce” zorganizowanej przez Stowarzyszenie Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego głos zabrał dr inż. Andrzej Kochan, Dyrektor Ośrodka Certyfikacji Transportu na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej.
– Rozpoczynając dyskusję o cyfryzacji i automatyzacji kolei w Polsce trzeba wyraźnie powiedzieć, że to nie jest temat nowy. Jednak wobec aktualnego rozwoju technologii ogólnodostępnej zagadnienie to nabrało zupełnie nowego znaczenia. To już nie jest jeden z możliwych kierunków jej rozwoju, to jest konieczność, która pozwoli szybciej zmniejszać dysproporcję w stosunku do transportu drogowego i odnaleźć się kolei we współczesnym społeczeństwie – mówi Andrzej Kochan.
Sterowanie ruchem kolejowym jest istotnym elementem kolejowego procesu transportowego i ma realny wpływ na jego ogólny wynik ekonomiczny.
– Podążając za innymi wypowiedziami należy przyznać, że począwszy od lat dziewięćdziesiątych również w tej branży pojawiło się wiele zaniedbań związanych z niedofinansowaniem infrastruktury kolejowej prowadzących do częściowej degradacji eksploatowanych systemów srk – zaznacza Dyrektor Ośrodka Certyfikacji Transportu na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej
Jak uważa dr inż. Andrzej Kochan niestety w tamtym okresie przerwano również finansowanie większości prac badawczo rozwojowych nad polskimi rozwiązaniami w dziedzinie komputerowych systemów kierowania i sterowania ruchem kolejowym.
– Przykładem tutaj mogą być rozwiązania opracowane na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej z sukcesem zainstalowane i eksploatowane na ważnych liniach kolejowych w Polsce, których rozwój został wstrzymany i zastąpiony importowanymi produktami – wymienia Kochan
Według Dyrektora Ośrodka Certyfikacji Transportu na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej należy skupić się na tym co jest do zrobienia aktualnie. Należy wykorzystać rozwój technologiczny w służbie zwiększania efektywności sterowania ruchem kolejowym i transportu kolejowego jako całości.
– Dzięki cyfryzacji i automatyzacji kolej stanie się bardziej efektywna, ekologiczna, bezpieczna, dostępna w cyfrowym świecie współczesnego społeczeństwa – dodaje Kochan.
Dr inż. Andrzej Kochan porusza tez kwestię automatycznego prowadzenie pociągu. Według niego automatyczne prowadzenie pociągów to dalekosiężny cel automatyzacji sterowania ruchem kolejowym.
– To kolejne wyzwanie technologiczne, przed którym stoi również polska kolej. Wdrożenie takich rozwiązań może się z pozoru wydawać daleką przyszłością. Tymczasem praktyczne zastosowanie tych koncepcji już jest faktem. Bardzo ciekawy przykład w tym temacie przestawili Rosjanie. W tym roku ma zakończyć się certyfikacja automatycznego pociągu zgodnego z poziomem GoA3. Od tego momentu pociągi trafią do regularnej eksploatacji. Wszystkie automatyczne pociągi RZD monitorowane będą z centralnego centrum sterowania i w razie potrzeby mogą być sterowane zdalnie. Zdalny maszynista oceni również, czy pociąg, który wykryje przeszkodę i dokona zatrzymania awaryjnego, może jechać dalej, czy też powinien kontynuować postój. Każdy wagon wyposażony jest w kamery, które pozwalają maszyniście zobaczyć, co dzieje się wśród pasażerów – informuje Kochan.
Jak zaznacza Kochan, niezależnie od rozwoju technologii Polska powinna równolegle przygotowywać również swoje prawo w celu umożliwienia implementacji zaawansowanych rozwiązań tego typu.
– Cyfryzacja systemów srk polskiej kolei to proces, który nasilił się w ostatnich latach i będzie kontynuowany z coraz większym natężeniem w następnych. Głównym czynnikiem go napędzającym jest wdrażanie systemu ERTMS/ETCS wykorzystującego rozwiązania teleinformatyczne. Efektywne wykorzystanie rozwiązań tego typu wymaga spójnej strategii i kadr o odpowiednich kompetencjach. Strategia ta powinna uwzględniać nowe techniki projektowania, eksploatacji i utrzymania, współpracę urządzeń przytorowych i pokładowych, umiejętne zarządzanie danymi konfiguracyjnymi i operacyjnymi oraz zapewnić odpowiednie rozwiązania formalno-prawne umożliwiające wykorzystanie w 100% korzyści jakie niesie ze sobą cyfryzacja. W rezultacie strategia powinna podnieść efektywność i dostępność kolei i w dalszej perspektywie otworzyć drogę do pełnej automatyzacji prowadzenia pociągu – podsumowuje dr inż. Andrzej Kochan, Dyrektor Ośrodka Certyfikacji Transportu na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej.
