5. rocznica zakończenia eksploatacji pojazdów serii EN94 przez WKD

5. rocznica zakończenia eksploatacji pojazdów serii EN94 przez WKD

W czwartek, 27 maja 2021 r. minęła  5. rocznica zakończenia eksploatacji w regularnych przewozach pasażerskich zespołów trakcyjnych serii EN94 (typ 101Na). Pojazdy serii EN94 obsługiwały linie kolejowe Warszawskiej Kolei Dojazdowej przez 44 lata.

Na początku lat 60. XX wieku podjęto decyzję o wymianie przestarzałego technologicznie taboru seriii EN80. W wyniku długotrwałych dyskusji na temat miejsca zakupu, wyglądu zewnętrznego i wewnętrznego ostatecznie PKP (w skład których linia WKD wówczas wchodziła) podjęły decyzję, że nowy tabor dedykowany dla WKD zostanie zaprojektowany i zbudowany przez firmę polską. Nowy tabor miał być dostosowany do specyfiki linii kolejowej WKD, tj. napięcia 600V, małych łuków oraz dużego przyśpieszenia ruchu z uwagi na niewielkie odległości pomiędzy stacjami/przystankami osobowymi. Wstępne wytyczne dotyczące nowego taboru dla WKD opracowano w Centralnym Ośrodku Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa przy udziale Centralnego Zarządu Trakcji Ministerstwa Komunikacji. Prace projektowe miały być wykonane przez Centralne Biuro Konstrukcyjne Taboru Kolejowego w Poznaniu.

Dokumentacja techniczna oraz prototyp dwuwagonowego, dwukierunkowego zespołu trakcyjnego zostały opracowane i wykonane przez Pafawag (Państwowa Fabryka Wagonów) z Wrocławia a wygląd zewnętrzny i wewnętrzny został zaprojektowany przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie (Zakład Środków Transportu). W 1968 r. zakłady Pafawag zakończyły budowę prototypu. Z początkiem 1969 r. prototypowy egzemplarz serii EN94 (typ 101N) rozpoczął regularne jazdy z pasażerami i przez następne dwa lata dostarczał informacji o niezbędnych modyfikacjach. Do końca 1972 r. zostały dostarczone kolejne egzemplarze, które znacząco różniły się od pierwowzoru, gdyż modyfikowane były wedle raportów z obsługi prototypu. Łącznie powstało 40 sztuk ezt serii EN94. Pojazdy te w 1972 r. zastąpiły wyeksploatowane wagony serii EN80.

W latach 1977 – 1991 skasowano pięć zespołów, które uległy wypadkom, natomiast w latach 1990 – 1994 wszystkie pozostałe pojazdy przeszły naprawy główne podczas których wprowadzono kilka modyfikacji. Po włączeniu do obsługi linii prototypowego pojazdu EN95, w 2004 r. kolejne dwa pojazdy przeszły do lamusa (EN94-11, EN94-12), a w 2009 r. następne dwa pojazdy (EN94-20 i EN94-29). Rok 2012 zwiastował rychły koniec epoki ,,dziewięćdziesiątek czwórek’’. Ze względu na wprowadzenie do ruchu nowych ezt serii EN97, wiele wagonów poprzedniej generacji wycofano i zezłomowano.

Dzień 27.05.2016 r. przeszedł do historii Warszawskiej Kolei Dojazdowej jako ostatni, w którym w regularnym ruchu pasażerskim kursowały elektryczne zespoły trakcyjne serii EN94 (typ 101Na) produkcji wrocławskiego Pafawagu. Był to również ostatni dzień z wykorzystaniem urządzeń do zasilania sieci trakcyjnej prądem stałym o napięciu 600V, ponieważ od dnia 28.05.2016 r. nastąpiła zmiana napięcia zasilania w sieci trakcyjnej z 600V na 3 kV. W związku z powyższym pojazdy EN94 – przystosowane tylko do napięcia 600V, po 44 latach służby, musiały zostać wycofane z eksploatacji i zastąpione pojazdami nowej generacji przystosowanymi do napięcia 3kV. Pojazdami takimi były oczekujące już na włączenie do eksploatacji ezt.serii EN100.

W dniu 27.05.2016 r. do ruchu pasażerskiego skierowano dwa z trzech pozostających w eksploatacji składów zestawionych z elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EN94, które obsłużyły łącznie 20 kursów według przygotowanego harmonogramu. Pierwszy z nich EN94: 17+34 wyruszył w trasę ze stacji Grodzisk Maz. Radońska o godz. 5:48 (pociąg nr 110) do stacji Warszawa Śródmieście WKD. Drugi ze składów EN94: 25+40 wyruszył ze stacji Grodzisk Maz. Radońska o godz. 6:50 (pociąg nr 116) również do stacji Warszawa Śródmieście WKD. Trzeci skład: 23+26 skierowano przejazdem służbowym do stacji Komorów w celu pełnienia funkcji składu rezerwowego.

W ciągu dnia kursujące ezt serii EN94 zapewniły ostatnią okazję do wykonania pamiątkowych zdjęć lub filmów. W późnych godzinach popołudniowych nieuchronnie zbliżał się koniec służby tej serii pojazdów. Pierwszy ze składów realizujących przewozy w dniu 27.05.2016 r., 25+40 zjechał do Grodziska Mazowieckiego o godz. 18:34 jako pociąg nr 141. Skład rezerwowy 23+26 zjechał jako drugi o godz. 19:30.

Ostatni przejazd w regularnym ruchu pasażerskim pojazdu serii EN94 obsługiwanym przez składy 17+34 wykonany został przez pociąg rejsowy nr 149 relacji: Warszawa Śródmieście WKD (odj. 19:05) – Grodzisk Maz. Radońska (przyj. 20:04). Przejazd tym pociągiem odbywał się na podstawie bezpłatnego biletu okolicznościowego, dostępnego w kasach biletowych WKD w dniu przejazdu. Ostatni kurs cieszył się ogromną frekwencją na całej trasie przejazdu z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego. Nie zawiedli również licznie przybyli uczestnicy pożegnania serii EN94 na stacji Warszawa Śródmieście WKD, a w szczególności na stacji Grodzisk Maz. Radońska, na którą skład 17+34 wjechał punktualnie o godz. 20:04 przy dźwięku głośnej syreny.Po przybyciu ww. pociągu do stacji Grodzisk Maz. Radońska pojazdy EN94 po ponad 44 latach, zostały ostatecznie wycofane z eksploatacji.

Pojazd nr 40 jako pierwszy został przeznaczony dla celów muzealnych i pozostał w Grodzisku Mazowieckim. Z końcem czerwca 2016 r. rozpoczęto czynności przeglądowo-naprawcze na terenie zaplecza warsztatowego zmierzające do zachowania pojazdu w stanie wizualnym odpowiadającym końcowemu okresowi eksploatacji serii EN94 (do 05.2016).

Wszystkie pojazdy pozostające w eksploatacji od dnia 27.05.2016, tj. 17, 23, 25, 34 oraz dodatkowo 35 oczekują na decyzje w sprawie ewentualnego pozostawienia dla potrzeb własnych WKD (1 lub 2 egzemplarze) lub przekazania (sprzedaży) zainteresowanym podmiotom zewnętrznym. W dniu 17.08.2016 r. pojazd serii EN94-26 został przekazany do „stacji Zwierzyniecka” w Skierniewicach.

Ponadto elektryczny zespół trakcyjny EN94-17 zostanie odnowiony na schemat malowania kremowo-czerwony z żółtym czołem w wersji po naprawie głównej z lat 1990-1994 i jako drugi po ezt serii EN94-40 wzbogaci ekspozycję Izby Tradycji EKD/WKD. Natomiast kabina maszynisty wraz ze ścianą frontową kolejnego z pojazdów serii EN94 z pochodząca   z ezt nr 16 zostanie odnowiona i dostosowana do wyglądu fabrycznego z 1972 r. Kabina ta będzie wyeksponowana dla zwiedzających w historycznej hali przeglądowo-naprawczej EKD.